| Po peszteńskiej stronie - Vác |
|
Vác jest największym miastem leżącym w bezpośrednim pobliżu Budapesztu (w odległości zaledwie 35km od węgierskiej stolicy). Liczy 35 tysięcy mieszkańców, a jego historia sięga czasów starożytnych. Pierwsza osada założona została w tym miejscu jeszcze w epoce brązu - prawdopodobnie z powodu bardzo dogodnej przeprawy przez Dunaj, gdzie istniał stosunkowo płytki bród. Później osiedli tu Rzymianie, budując warowny obóz, z którego wyruszały wojenne wyprawy na wschodnie terytoria, niepodległe od imperium. Z chwilą ustanowienia państwa węgierskiego, król Stefan oraz założył w Vác jedno z pierwszych biskupstw na Węgrzech, a kościół oraz jego hierarchowie wywarli duży wpływ na późniejszy rozwój miasta. Złoty okres rozwoju ośrodka przypadł na okres XIV oraz XV wieku. Wówczas miasto podźwignęło się ze zniszczeń spowodowanych najazdem tatarskim oraz przekształciło w ważne centrum handlowe kraju. Przepiękne renesansowe centrum oraz liczne kościoły, wzniesione z inicjatywy biskupa Miklósa Báthory, nie zdołały jednak przetrwać okupacji tureckiej. Po blisko 140 latach niewoli miasto musiało być zbudowane praktycznie od nowa - stąd jego obecny barokowy charakter. Vác jako pierwszy połączony został z Budapesztem stałą linią kolejową, a po II wojnie światowej przekształcony został w ośrodek przemysłowy. Nie wpłynęło to jednak ujemnie na jego niezwykłą atmosferę oraz walory turystyczne. Wjeżdżając do Vác od strony Budapesztu, mijamy kamienny mostek z 1750r., ozdobiony rzeźbami świętych. Uważany jest za jeden z zabytków miasta, wprowadzający turystów w niezwykłą, barokowo-neoklasyczną atmosferę jego zabudowy. Główna ulica wiedzie prosto, omijając centrum miasta, dlatego warto zboczyć w lewo wjeżdżając w Budapesti Főút, która doprowadzi nas dokładnie na plac Migazzi'ego. Plac rozpoznamy natychmiast po wznoszącej się przy nim Katedrze. Ogromny, neoklasyczny gmach świątyni powstał według planów włoskiego architekta Isidore Canevale, a budowę rozpoczęto w 1763r. z inicjatywy ówczesnego biskupa Vác, Kristófa Migazzi. Był to pierwszy kościół na Węgrzech wybudowany w tym stylu - w ówczesnym czasie na terenie całego kraju królował jeszcze barok oraz widok ogromnych, korynckich kolumn strzegących wejścia do świątyni bardzo zaskoczył mieszkańców miasta, biorących udział w inauguracji przybytku. Jeśli mamy taką możliwość, powinniśmy zajrzeć do środka, ponieważ ściany Katedry zdobią przepiękne malowidła Franza Maulbertscha. Był to jeden z czołowych artystów tego okresu zajmujących się dekoracjami wnętrz świątyń, a jego fresk "Zwiastowanie" umieszczony nad ołtarzem jest kopią analogicznego obrazu z Notre Dame w Paryżu. Naprzeciwko kościoła zauważyć można żółty budynek Pałacu Biskupiego. Podążając dalej w kierunku północnym wzdłuż rzędów niskich kamieniczek, zbliżamy się powoli do historycznego centrum miasteczka. Wąskie chodniki doprowadzą nas do Placu św. Trójcy, niewielką przestrzenią otwierającego się przed frontem białej fasady kościoła Pijarów. Świątynię wybudowano w latach 1725-41, a jej najciekawszy element kryje się w jej wnętrzu - jest nim niespotykane tabernakulum, wykonanie z luster weneckich. Przed kościołem zobaczyć można kolumnę św. Trójcy, uważaną za najpiękniejszą na Węgrzech, a wzniesioną około 1750r. Zachodni kraniec placu od strony Dunaju graniczy z kąpieliskiem miejskim. Jeszcze dwie przecznice dalej w kierunku północnym znajduje się główny plac miasteczka, a zarazem jego historyczny rynek - trójkątnego kształtu Plac 15-tego Marca. Cały otoczony jest przepięknie odnowionymi oraz pomalowanymi w wesołe barwy kamieniczkami. Najciekawsze z nich otaczają plac od zachodu . Wśród nich jest między innymi Ratusz Miejski , którego budowę rozpoczęto w 1736r. oraz zakończono prawie trzydzieści lat później, wyłącznie z okazji przyjazdu do miasta cesarzowej Marii Teresy. Uwagę przyciąga przede wszystkim przepiękna balustrada balkonu nad wejściem oraz rzeźby zdobiące budynek. Do chwili budowy Katedry, przy placu rezydowali biskupi Vác. Dziś ich dawna siedziba, znajdująca się pod nr 6, funkcjonuje jako instytut dla głuchoniemych. Była to pierwsza tego rodzaju placówka w kraju. Warto też zwrócić uwagę na kościół wznoszący się przy południowym skrzydle placu. Wbrew kolorowi swej fasady nazywany jest Białym, bowiem należał do zakonu, którego bracia nosili białe habity. Jego budowę zakończono w 1745r. oraz od tego czasu aż do końca XVIII stulecia jego krypta służyła jako popularne miejsce pochówku osób duchownych oraz świeckich. Na początku lat 90-tych XX wieku, w czasie prac konserwatorskich, odkryto zapomniane przez blisko dwieście lat miejsce, a w nim doskonale zachowane trumny oraz ciała. Dziś można je oglądać na wystawie Memento Mori w kamienicy pod nr 19. W Vác znajdziemy też jedyny na Węgrzech łuk triumfalny. Dojdziemy do niego idąc dalej w kierunku północnym ulicą Köztársaság. Już z daleka widać neoklasyczną budowlę wznoszącą się na wysokość 15m, pod którą przebiega jedna nitka jezdni. Łuk wybudowano w 1764r. na cześć cesarzowej Marii Teresy, a zaprojektował go włoski mistrz (i zarazem autor miejscowej katedry) Isidore Canevale. Budowę rozpoczęto na wniosek miejscowego biskupa, Kristófa Migazzi'ego, późniejszego arcybiskupa Wiednia. Niedaleko łuku, od strony Dunaju, znajduje się monumentalny gmach miejskiego więzienia. Początkowo obiekt służył jako szkoła dla dzieci arystokracji, później zamieniono go w koszary wojskowe, a począwszy od 1855r. przekształcono w miejsce przetrzymywania skazanych. Ponurą sławę więzienie nabyło w czasie rządów Horthy'ego, gdy zaczęto osadzać w nim głównie przeciwników systemu politycznego. Wracając do Budapesztu, warto zatrzymać się na chwilę w Vácrátót, gdzie znajduje się największy na Węgrzech ogród botaniczny. Za niewielka opłatą odwiedzić można blisko 23ha park, w którym uprawia się ponad 12.000 gatunków różnych roślin (w tym również drzew oraz krzewów). Stworzony w 1871r. pomyślany został jako ogród angielski, pełen niezwykłych oraz tajemniczych miejsc, z których wiele zachowało się do dzisiaj. Spacerując po nim co oraz rusz odkrywamy stylizowane na starożytne ruiny, sztuczne jeziora poprzecinane wyspami, niewielkie wodospady oraz ogródki skalne. Ogród można odwiedzać niezależnie od pory roku codziennie (prócz poniedziałków) od 8.00 do 16.00. Jest to prawdziwy raj nie tylko dla botaników, ale oraz przeciętnych miłośników przyrody, którym wizyta w parku z pewnością dostarczy wiele przyjemności oraz pozwoli odpocząć od miejskiego zgiełku. TAGI: Vác, Budapeszt i okolice, zwiedzanie, wycieczki |