| Nép szokások, czyli zwyczaje ludowe na Węgrzech |
Strona 1 z 2 Węgierskie tradycje ludowe możemy podzielić na pewne grupy: zwyczaje w okresie zimowym, tradycje wiosenne oraz pozostałe np. związane z życiem kobiet.Tradycje zimowe są oczywiście związane głównie z okresem Świąt Bożego Narodzenia (Karácsony). Choinka pojawiła się na Węgrzech na początku XX wieku ale prezenty przynosił nie Mikołaj a maleńki Pan Jezus (Jézuska) lub Złote Źrebię (arany csikó) (w Siedmiogrodzie). Popularne było chodzenie od domu do domu i kolędowanie (regölés) a także spacerowanie z witkami (vessző-rózga). Wystawiano przedstawienia jasełkowe o Heroldzie czy rodzinie świętej. Na węgierskim stole świątecznym znaleźć można było sianko a na rogu osełkę, nóż oraz grzebień, które miały odpędzić złe duchy. Czasem umieszczane były w tym samym celu zboża i końska uprząż lub symbole zmartwychwstania – gwoździe i młotek. 28 grudnia obchodzony był dzień upamiętniający Rzeź Niewiniątek (Aprószentek napja): urządzano wtedy przedstawienia związane z Heroldem a także odbywał się proces wprowadzenia młodych chłopców w dorosłe życie (legények avatása) – od tej pory mogli pić z mężczyznami w karczmie. Powitanie Nowego Roku dziś, tak jak wszędzie miał miejsce 1 stycznia ale do XVI wieku obchodzone było podczas Świąt. W okresie tym wróżono, przepowiadano pogodę z ząbków czosnku oraz obdarowywano prezentami bliskich. Stary Rok żegnano z dużym hałasem żeby odgonić złe duchy. Zabobony związane były też z pokarmami: należało jeść wieprzowinę (świnia ryje do przodu – symbol postępu) a nie wolno było spożywać drobiu (kura „wydrapuje szczęście”). Inne obyczaje związane z Nowym Rokiem to lanie wosku oraz jedzenie soczewicy. 6 stycznia obchodzono Trzech Króli (Három Királzok Napja) – skrapiano wodą święconą próg domu oraz wlewano ją do studni, wystawiano też przedstawienia o Trzech Królach. Charakterystyczne zimowe węgierskie święto ludowe to dzień świętego Błażeja. Jest to patron chorych na gardło – tego dnia można było w kościele otrzymać błogosławieństwo, dokonywane przez zbliżenie do gardła palącego się świecznika (Balázsolás). W dniu tym chodzono też po wsi i zbierano datki . Węgierski poeta okresu Nyugatu- Mihaly Babits, chory na nowotwór gardła poświęcił jeden ze swoich wierszy temu właśnie świętu. Na wiosnę na Węgrzech przyjęty był zwyczaj topienia Marzanny, która podobnie jak u nas symbolizował życie i śmierć. W wioskach węgierskich znajdujących się na terenie Słowacji spotykało się też tzw. véllözes – po topieniu Marzanny młode dziewczęta chodziły po wsi z witkami – towarzyszyło temu śpiewanie żartobliwych pieśni. |
||||