| Jakie pamiątki warto przywieźć z Budapesztu? |
|
W Budapeszcie praktycznie w każdym miejscu chętniej odwiedzanym przez turystów znajdziemy co najmniej kilka lub kilkanaście straganów oferujących souveniry i prezentujące szeroką ofertę tandetnych pamiątek z pobytu na Węgrzech. Przeważają wśród nich koszulki, kubeczki, breloczki czy torebeczki - w znakomitej większości ozdobione kiczowatym obrazkiem któregoś z głównych zabytków miasta i, oczywiście, wycenione niczym najdroższe precjoza świata. Co w takim razie warto kupić, by zabrać ze sobą do kraju miłą pamiątkę i by jednocześnie było to czymś, co nie będzie później latami zalegać na półce, kurząc się i popadając w zapomnienie? Istnieje kilka bardzo charakterystycznych pamiątek o typowo węgierskim charakterze, które każdemu obdarowanemu nimi sprawią wiele przyjemności, a jednocześnie przywodzić będą na myśl miłe chwile spędzone w kraju Madziarów. Salami Salami jest niekwestionowaną królową węgierskich wędlin. Najbardziej znane jest téliszálami (salami zimowe, dawniej produkowane tylko w okresie jesienno-zimowym, od czego pochodzi jego nazwa), a szczególnie to wytwarzane w Szeged nad rzeką Cisą. Do jego produkcji używane są wyłącznie składniki naturalne, komponowane według wiekowej receptury, stanowiącej najpilniej strzeżoną tajemnicę handlową. W sklepach kupić można również salami paprykowe (paprikás szalámi) oraz z dodatkiem wołowiny (csemege szalámi), która dodaje produktowi nieco odmiennego posmaku. Oferta jest bardzo zróżnicowana cenowo (trzeba pamiętać, że zachodzi tu ścisły związek z jakością wyrobu), można wybierać pomiędzy różnymi markami oraz wielkościami kiełbas (począwszy od drobnych krótkich pęt o wadze ok. 300g po długie, blisko półtorakilogramowe salami). Szczególnie polecam wyroby Pick i Herz. Gyulai Kolbász Kiełbasa produkowana w mieście Gyula cieszy się najwyższą renomą w kraju i na świecie. Wędliny z Gyuli uważane są za najlepsze na Węgrzech, a ich historia sięga początków XX wieku. Wówczas mieszkający w Gyuli masarz József Balogh opracował własną niepowtarzalną recepturę produkcji kiełbas, która bardzo szybko przyniosła mu sławę w kraju i pozwoliła wygrać główne nagrody na wszystkich najważniejszych targach i konkursach. Z czasem ich produkcję przejął przybyły z Bratysławy András Stéberle, który rozpropagował lokalne wyroby na całym świecie. Do dziś receptura ich produkcji pozostaje tajna, a delikatnie wędzone paprykowe kiełbasy stały się jednym z symboli narodowej kuchni węgierskiej. Papryka Papryka stanowi jeden z podstawowych składników menu przeciętnego Węgra i nieodłącznie kojarzy się właśnie z tym krajem. Sprzedawana jest w przeróżnej postaci (czy to sproszkowana, czy w strąkach, świeża i suszona), we wszystkich odmianach i smakach (słodkim - édes i ostrym - csípős). Bardzo charakterystyczne i warte zainteresowana są przepiękne sznury nawlekanej różnokolorowej papryki w strąkach - przywiezione do domu i ładnie wysuszone mogą stanowić niebanalną ozdobę każdej kuchni. Bezpośrednio do spożycia polecam kupno papryki mielonej, pakowanej w lniane woreczki z potwierdzającym najwyższą jakość stemplem jednego z ośrodków badawczych w kraju. Tokaj "Król win, wino królów" to prawdopodobnie najsłynniejsze węgierskie wino, znane na całym świecie ze względu na swój niepowtarzalny aromat i smak. Zawdzięcza go specjalnym szczepom winogron, z jakich jest wytwarzane, bardzo delikatnych i podatnych na uszkodzenia. Owoce zbierane są z krzaków dopiero pod koniec października, dzięki czemu zawierają w sobie bardzo dużo cukru, a otrzymywana z nich esencja jest niezwykle aromatyczna i mocna. Najpopularniejsze gatunki tokajskiego wina to Tokaj stołowy (Furmint, Hárselvelű, Muscat), Tokaj Szamorodni i Tokaj Aszú. Ten ostatni jest zdecydowanie najwykwintniejszy, a o jego szlachetności decyduje ostatecznie liczba puttony. Im wyższa, tym słodsze i lepsze jest wino. Bikavér Bikavér, czyli wino o nazwie Bycza Krew, jest najsłynniejszym i najbardziej znanym czerwonym winem węgierskim produkowanym w okolicach Eger. Trunek ten wytwarza się zmieszawszy różne gatunki winogron, przy czym bazę stanowiły dotychczas odmiany Kadarki, a dziś najczęściej używa się odmiany Kékfrankos. Dodatek stanowią wina na bazie Oportó, Medoc Noir, Medoc lub Cabernet, w zależności od upodobań i receptury lokalnego producenta. W 1997r. ustalono jednolity kodeks reguł obowiązujących producentów Byczej Krwi. Jeden z jego zapisów obliguje ich do użycia mieszanki składającej się z co najmniej trzech różnych szczepów winorośli. Pálinka Węgry są typowym producentem wina, ale ich mieszkańcy nie gardzą i mocniejszymi trunkami. Bardzo typowe dla tego kraju są wódki owocowe, znane pod ogólną nazwą „pálinka". Do najważniejszych należy barack-pálinka (wódka morelowa) z Kecskemét oraz szilvasz- pálinka (śliwowica) z okolic Szátmar i körte- pálinka (wódka na bazie gruszek). Wszystkie one sprzedawane są w ozdobnych wydłużonych butelkach z ozdobnymi etykietami, na których (trzeba zwrócić na to uwagę) powinno znaleźć się wyraźnie wypisane słowo „pálinka", co pomoże uniknąć kupna wódki aromatyzowanej, a nie faktycznie wytworzonej na bazie miąższu owocowego. Unicum Unicum to ziołowa nalewka przygotowana dla cesarza Józefa II przez nadwornego lekarza, doktora Zwacka pod koniec XVIII wieku. Od tego czasu jednym ze sztandarowych produktów węgierskich wytwarzanych na bazie alkoholu jest Zwack Unicum, gorzki ziołowy wywar, traktowany przez Madziarów jako najlepsze lekarstwo na przeziębienie i doskonały... aperitif. W jego skład wchodzi blisko 40 różnych ziół i korzeni, których aktywne substancje pozyskiwane są w procesie destylacji i namaczania. Trunek sprzedawany jest w charakterystycznych, ciemnych, pękatych butelkach, ozdobionych krzyżykiem, wskazującym na leczniczy charakter likieru i stanowi doskonały prezent szczególnie dla starszych osób. Ceramika i porcelana Węgry słyną przede wszystkim z jednego zakładu produkcji porcelany - fabryki w Herend. Wytwarza ona jednak wyroby ceramiczne tak wysokiej jakości, że jednym ze stałych ich odbiorców jest brytyjski dwór królewski, a walory zastawy stołowej doceniła już sama królowa Wiktoria. Na przestrzeni lat w fabryce powstało blisko 3.000 modeli i 16.000 wzorów, przy czym każdy z nich okazał się niepowtarzalny. Prezent w postaci wyrobów ceramicznych z Herend jest niezwykle ekskluzywny, niestety zazwyczaj zdecydowanie nie na kieszeń przeciętnego turysty. Czasem jednak wśród przepięknych zestawów można znaleźć drobny porcelanowy przedmiot, którego zakup okaże się leżeć w granicach naszych możliwości, a który stanie prawdziwą ozdobą naszego domu. Koronki i wyroby ludowe Węgierskie haftowane ręcznie obrusy, bieżniki, serwety, koszule i narzuty bardzo często oferowane są przez ulicznych sprzedawców. Na pewno zachwycą każda kobietę, jednak przed ostatecznym zakupem warto zwrócić baczną uwagę na jakość wykonania. Wśród wyrobów tego typu zdarzają się prawdziwe arcydzieła sztuki hafciarskiej, część z nich bywa jednak czasem bardzo niestarannie wykończona. Bardzo typowym wyrobem sztuki węgierskiej są drobne, częściowo haftowane koronki, które przepięknie wyglądają w każdym domu i naprawdę warte są swojej ceny.
|